Ο αρθρογράφος της ahval, Zülfikar Doğan, αναφέρει στο σημερινό του άρθρο ότι οι στρατιωιτκές δαπάνες αποτελούν πλέον ένα σοβαρό και δυσεπίλυτο πρόβλημα για τον Ερντογάν.
Συγκεκριμένα γράφει:
Όταν το Υπουργείο Οικονομικών έκανε μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στο τριμηνιαίο πρόγραμμα δανεισμού της περιόδου Αυγούστου-Οκτωβρίου και πήγε να δανειστεί σε ξένο νόμισμα στις 11 και 26 Αυγούστου, με δύο ξεχωριστές δημοπρασίες των 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων το καθένα, οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν ραγδαία.
Στον προϋπολογισμό του 2020, το σκέλος των δαπανών άμυνας και ασφάλειας, το οποίο σημείωσε την υψηλότερη αύξηση σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, έλαβε περίπου το 13% του προϋπολογισμού μόνο με 145 δισεκατομμύρια TL. Από την άλλη πλευρά, όταν προστίθενται οι πιστώσεις που διατίθενται σε κρατικούς οργανισμούς όπως οι Aselsan, Roketsan, TAI, Havelsan, TAI και η Προεδρία της Αμυντικής Βιομηχανίας, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, το ποσό αυτό αυξάνεται στα 273 δισεκατομμύρια TL και το μερίδιό του στις δαπάνες του προϋπολογισμού υπερβαίνει το 25%.
Σε αντίθεση με αυτόν τον πίνακα του προϋπολογισμού 2020, που περιλαμβάνει το υψηλότερο ποσό πιστώσεων που έχει διατεθεί για την άμυνα έως σήμερα, η μεγάλη αύξηση των δημόσιων δαπανών είναι το γεγονός ότι ο στόχος δημοσιονομικού ελλείμματος ύψους 138,9 δισεκατομμυρίων TL για τους 12 μήνες έχει ξεπεραστεί ήδη τους πρώτους επτά μήνες του έτους, και το έλειμμα της περιόδου Ιανουαρίου-Ιουλίου είναι 139,2. Οι αμυντικές δαπάνες προκάλεσαν αύξηση δισεκατομμυρίων TL.
Η δημοσιονομική πειθαρχία έχει πλέον εγκαταλειφθεί εντελώς στην υλοποίηση του προϋπολογισμού. Λόγω των αναβαλλόμενων φορολογικών πληρωμών εξ αιτίας της επιδημίας, τόσο τα φορολογικά έσοδα όσο και τα άλλα κρατικά έσοδα μειώθηκαν απότομα. Κατά την περίοδο Μαρτίου-Ιουνίου, η οικονομία έκλεισε, οι επιχειρήσεις τέθηκαν σε αναστολή κ.λπ. Η είσπραξη φόρου εισοδήματος και εταιρειών μειώθηκε σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ η μόνη αύξηση φόρου επιτεύχθηκε σε έμμεσους φόρους όπως ο ΦΠΑ και ο Ειδικός Φόρος Καταναλωτή.
Ωστόσο, όταν αυτό δεν ήταν αρκετό, οι δαπάνες του προϋπολογισμού άρχισαν να καλύπτονται μέσω άμεσου δανεισμού.
Με την άνοδο του δημοσιονομικού ελλείμματος, την άνοδο των συναλλαγματικών ισοτιμιών και την αύξηση των έμμεσων επιτοκίων της Κεντρικής Τράπεζας (MB) σε διψήφια νούμερα, οι δημόσιες τράπεζες είχαν εξαντληθεί και οι εκστρατείες δανείων χαμηλού επιτοκίου τερματίστηκαν σε δύο μήνες. Ο κίνδυνος που δημιουργείται από τα ελλείμματα στις θέσεις TL και συναλλάγματος που υπερβαίνουν τα νόμιμα όρια που ορίζονται από τον τραπεζικό κανονισμό και τον οργανισμό εποπτείας των δημόσιων τραπεζών άρχισε να κλείνει μεταφέροντας τα χαρτοφυλάκια δημοσίου σε δημόσιες τράπεζες, επιταχύνοντας τις δημοπρασίες δανεισμού που έγιναν από το Υπουργείο Οικονομικών. Ενώ το συνολικό ποσό δανεισμού του Υπουργείου Οικονομικών σε 7 μήνες έφτασε τα 216 δισεκατομμύρια TL, ο δανεισμός σε εγχώριο και ξένο νόμισμα, ο οποίος έχει ανασταλεί από το 2011 και έχει εφαρμοστεί σε χαμηλά ποσά τα τελευταία δύο χρόνια, έχει επιταχυνθεί.
Είναι σαφές ότι ο μεγαλύτερος παράγοντας στην εξαιρετική αύξηση των δαπανών του προϋπολογισμού και το έλλειμμα που υπερβαίνει τον ετήσιο στόχο σε επτά μήνες είναι η αύξηση των αμυντικών δαπανών. Ενώ χιλιάδες στρατιώτες υπηρετούν στη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη, η αυξανόμενη ένταση με την Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και ο κίνδυνος πιθανής σύγκρουσης ανά πάσα στιγμή απαιτεί την αποστολή πολλών πολεμικών πλοίων σε αυτήν την περιοχή.
Ως εκ τούτου, ο μόνος τρόπος χρηματοδότησης αυτών των δαπανών, οι οποίες δεν αποκαλύπτονται για λόγους εθνικής ασφάλειας και εξαιρούνται από τον έλεγχο της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είναι να επιταχυνθεί ο δανεισμός.
Ως αποτέλεσμα της συνέχισης του διαγωνισμού δανεισμού εγχώριου συναλλάγματος ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων που πραγματοποίησε το Υπουργείο Οικονομικών στις 28 Ιουλίου με νέες δημοπρασίες στις 11 και 26 Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε εσωτερικός δανεισμός 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ξένο νόμισμα τον τελευταίο μήνα.
Με αυτές τις τρεις τελευταίες δημοπρασίες, το Υπουργείο Οικονομικών έχει δανειστεί 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ και 13,9 δισεκατομμύρια δολάρια σε οκτώ μήνες από την αρχή του έτους. Αυτά τα ποσά είναι το αποκορύφωμα του εγχώριου δανεισμού σε ξένο νόμισμα μέχρι στιγμής.
Στην τριμηνιαία στρατηγική δανεισμού Αυγούστου-Οκτωβρίου που ανακοινώθηκε στις αρχές του μήνα, το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει δημοπρασία εγχώριου δανεισμού και θα δανειστεί 19 δισεκατομμύρια TL τον Αύγουστο έναντι της πληρωμής εγχώριου χρέους ύψους 28,1 δισεκατομμυρίων TL. Ωστόσο, πραγματοποιήθηκε επείγουσα αλλαγή στο ανακοινωθέν πρόγραμμα δανεισμού λόγω του ελλείμματος του προϋπολογισμού που έφτασε τα 139 δισεκατομμύρια TL, την εξάντληση των πόρων TL και ξένου νομίσματος των δημόσιων τραπεζών, την μείωση των αποθεματικών MB και την ταχεία αύξηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Έτσι, το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο δανείστηκε 13,9 δισεκατομμύρια TL σε έξι δημοπρασίες τον Αύγουστο, δανείστηκε συνολικά 57,7 δισεκατομμύρια TL σε ένα μήνα, μαζί με 2 ξένες δημοπρασίες 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που ήταν 43,8 δισεκατομμύρια TL. Ο λόγος ανατροπής χρέους ενός μήνα αυξήθηκε στο 205% με αυτές τις δημοπρασίες. Με άλλα λόγια, το Υπουργείο Οικονομικών έπρεπε να πάει σε νέο δανεισμό 205 TL για να πληρώσει 100 TL χρέος.
Εν τω μεταξύ, με την επιτάχυνση της απόσβεσης του χρέους σε TL και την άνοδο των συναλλαγματικών ισοτιμιών, ο λόγος του χρέους σε ξένο νόμισμα στο δημόσιο χρέος αυξήθηκε επίσης. Αυτό σημαίνει ότι με κάθε αύξηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το απόθεμα του δημόσιου χρέους αυξάνεται αναλόγως.
Ενώ το συνολικό δημόσιο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αυξήθηκε στο 1 τρισεκατομμύριο 720 δισεκατομμύρια TL από το τέλος Ιουλίου, 892 δισεκατομμύρια TL αυτού του ποσού είναι το ισοδύναμο σε TL του χρέους σε ξένο νόμισμα. Επομένως, το μερίδιο των χρεών σε ξένο νόμισμα στο συνολικό χρέος έχει προσεγγίσει το 52% και αυτό το ποσό και η ισοτιμία αυξάνονται καθώς οι συναλλαγματικές ισοτιμίες αυξάνονται.
Όταν κοιτάξουμε τον πίνακα συναλλαγματικών ισοτιμιών πριν από την παρούσα τάση, η οποία ξεκίνησε με με την κρίση του Pastor Brunson τον Αύγουστο του 2018 και επιταχύνθηκε φέτος, το απόθεμα δημόσιου χρέους ήταν 876 δισεκατομμύρια TL στο τέλος του 2017, το ισοδύναμο TL του χρέους σε ξένο νόμισμα ήταν 341 δισεκατομμύρια TL. Ο λόγος του χρέους σε ξένο νόμισμα ήταν 39 τοις εκατό.
Ωστόσο, τα τελευταία 2,5 χρόνια, στρατιωτικές επιχειρήσεις στις οποίες συμμετείχαν χιλιάδες στρατιώτες, άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα, πραγματοποιήθηκαν στη Συρία με την επιχείρηση “Κλάδος Ελαίας”, εναντίον του Afrin, ακολουθούμενο από τις επιχειρήσεις της “Πηγής Ειρήνεης” τον Οκτώβριο του 2019. Είναι θέμα προμήθειας όπλων, εξοπλισμού και τακτικών πληρωμών μισθού στις νέες παραστρατιωτικές δομές που σχηματίζονται, εκπαιδεύονται και εξοπλίζονται από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, όπως ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός και ο Συριακός Εθνικός Στρατός. Οι χερσαίες και αεροπορικές επιχειρήσεις όπως το Claw-1 και το Claw-2, που έχουν ξεκινήσει στο Βόρειο Ιράκ και συνεχίζονται, συνεχίζονται επίσης έντονα.
Πρόσφατα η Τουρκία αύξησε τις στρατιωτικές τους δραστηριότητες στη Λιβύη, η Τουρκία παρείχε στην κυβέρνηση της Τρίπολης μη επανδρωμένα αεροσκάφη, θωρακισμένα οχήματα, όπλα και πυρομαχικά και μεταφέρθηκαν από τη Συρία χιλιάδες μισθοφόροι τζιχαντιστές. Όλοι αυτοί καθώς και οι πολιτοφύλακες πληρώνονται από την Τουρκία με μηνιαίους μισθούς. Αυξήθηκαν οι στρατιωτικές δραστηριότητες στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο τους τελευταίους 1,5 μήνες με τη συμμετοχή του πολεμικού ναυτικού σε Navtex που ανακοινώθηκαν διαδοχικά. Οι αμυντικές και στρατιωτικές δαπάνες με δεκάδες πολεμικά πλοία που συνοδεύουν τα τρυπάνια φτάνουν εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες την ημέρα και δισεκατομμύρια το μήνα.
Επομένως, με την επιτάχυνση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται σε τέσσερα ή πέντε μέτωπα, καθώς και την κάλυψη των συνήθων ημερήσιων δαπανών του κράτους και την επιτάχυνση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων σε τέσσερα ή πέντε μέτωπα, το Υπουργείο Οικονομικών θα χρησιμοποιήσει όλη του την ενέργεια για να χρηματοδοτήσει αυτές τις δαπάνες, υπερβαίνοντας τα μηνιαία και τριμηνιαία προγράμματα δανεισμού που έχει ανακοινώσει και καταφεύγοντας σε νέο δανεισμό.
Παρόλο που αναφέρεται ότι οι εγχώριοι δανεισμοί σε ξένο νόμισμα στοχεύουν στη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων συναλλάγματος των δημόσιων τραπεζών, στη μείωση των κινδύνων τους και στη διασφάλιση ότι πληρούν τα νομικά κριτήρια, δεν θα ήταν λάθος να ισχυριστούμε ότι ο κύριος λόγος που δεν αποκαλύπτεται η χρηματοδότηση αμυντικών και στρατιωτικών δαπανών που απορροφούν τους πόρους του προϋπολογισμού, είναι για να μην φανεί το μέγεθος της βλάβης που προκαλούν αυτές στον κρατικό προϋπολογισμό.
Ο δανεισμός σε TL και σε ξένο νόμισμα, που έφτασε τα 216 δισεκατομμύρια TL στα τέλη Ιουλίου και ξεπέρασε σταδιακά τα 50 δισεκατομμύρια TL το μήνα, πλησιάζοντας συνολικά 400-500 δισεκατομμύρια TL στο τέλος του έτους, η πλειονότητα του προϋπολογισμού του 2021 θα πρέπει να διατεθεί σε αποπληρωμές χρέους και τόκων.
Σημείωση: Απολογούμε για τηνποιότητα της μετάφρασης, αλλά δεν υπάρχει χρόνος για κάτι πιο… εκλεκτό, όπως έλεγε ο Φέρμας. Ελπίζω να βγαίνει το νόμηα που μας ενδιαφέρει.
Πηγή: ahvalnews.com
