Οι κρίσεις χρέους των αναδυόμενων αγορών δεν είναι κάτι νέο για την παγκόσμια οικονομία – η ίδια η Ρωσία υπέστη πιστωτικό επεισόδιο στα ομόλογά της σε ρούβλι το 1998.
Επίσης οι γεωπολιτικές αναταράξεις έχουν διαχυθεί στη σφαίρα του χρέους κατά το παρελθόν, αναγκάζοντας σε πτώχευση τη Βενεζουέλα και το Ιράν, για παράδειγμα, επισημαίνεται σε ανάλυση του Reuters.
Ωστόσο, στην περίπτωση του Ιράν, μικρό μέρος του εξωτερικού χρέους της χώρας επλήγη από τις κυρώσεις των ΗΠΑ μετά την επανάσταση του Χομεϊνί το 1979, ενώ η οικονομία της Βενεζουέλας είχε ήδη γονατίσει πριν οι περιορισμοί των ΗΠΑ το 2019 ωθήσουν στην αδυναμία εξυπηρέτησης χρέους δημόσιου και ιδιωτικού ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Διαθέτει τη ρευστότητα να εξυπηρετήσει το χρέος της!
Η Ρωσία εν τω μεταξύ συνεχίζει να αυξάνει τα έσοδα από πετρέλαιο και μέταλλα.
Ακόμη και με τα μισά αποθεματικά των 640 δισεκατομμυρίων δολαρίων να έχουν «παγώσει» λόγω κυρώσεων, η κεντρική τράπεζα έχει αρκετά μετρητά για να αποπληρώσει τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικό χρέος σε σκληρό νόμισμα.
Σε τι διαφέρει η περίπτωση της Ρωσίας
«Αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική κρίση από άλλες κρίσεις αναδυόμενων αγορών, δεν έχει να κάνει με την ικανότητα ή την προθυμία να πληρώσουν, τεχνικά δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις δανειακές υποχρεώσεις», δήλωσε ο Flavio Carpenzano, διευθυντής επενδύσεων στην Capital Group, διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων που –όπως πολλοί άλλοι– είχε εκτεθεί σε Η Ρωσία πριν ξεσπάσει ο πόλεμος.
Ο αντίκτυπος ενισχύεται από το γεγονός ότι αυτή θα ήταν η πρώτη μεγάλη χρεοκοπία ομολόγων σε ξένο νόμισμα της Ρωσίας από τότε ακριβώς μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917.
Οι κυρώσεις στη Ρωσία και τα δικά της αντίμετρα την έχουν ουσιαστικά αποκόψει από τα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά συστήματα.
Οι συγκρίσεις με πρόσφατες χρεοκοπίες όπως η Αργεντινή το 2020 είναι αδόκιμες επειδή οι οικονομίεες των περισσότερων χωρών επιβαρύνονται όταν συμβαίνουν αθετήσεις χρέους, δήλωσε ο Stephane Monier, επικεφαλής επενδύσεων στη Lombard Odier.
«Αυτή θα ήταν η πρώτη εξωτερικά και πολιτικά καθοδηγούμενη χρεοκοπία στην ιστορία των αναδυόμενων αγορών», δήλωσε ο Monier.
Αναποδογύρισε ο κόσμος
Μερ τη λήξη των κουπονίων κρατικών ομολόγων, οι πιστωτές ενδέχεται να μην μπορούν να λάβουν πληρωμές ούτως ή άλλως, κάτι που ο Daniel Moreno, επικεφαλής του παγκόσμιου χρέους αναδυόμενων αγορών στη Mirabaud Asset Management, παρομοίασε με το «αναποδογύρισμα του κόσμου».
«Εγώ, ο πιστωτής, δεν είμαι τώρα διατεθειμένος να δεχτώ την πληρωμή», πρόσθεσε χαρακτηριστικά για το αδιεξοδο που έχει δημιουργηθεί.
Σημείο χωρίς επιστροφή
Τα ομόλογα της Ρωσίας σε ξένο νόμισμα, τα περισσότερα από τα οποία ξεκίνησαν το έτος διαπραγματεύσιμα πάνω από το άρτιο, έχουν υποχωρήσει σε αξία μεταξύ 13-26 σεντς για το δολάριο.
Μια βασική διαφορά με τις προηγούμενες χώρες που προσώρησε σε αθατηση πληρωμών, όπως η Αργεντινή ή η Βενεζουέλα, είναι ότι η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία - την οποία αποκαλεί ειδική επιχείρηση - την έχει κατστήσει παρία στα μάτια πολλών επενδυτών, πιθανώς και για τα επόμενα χρόνια.
Βίαιη αποεπένδυση
«Υπάρχει τεράστιο στίγμα στην πραγματική κατοχή αυτών των ομολόγων, με τους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων των αναδυόμενων αγορών υπό πίεση από τους πελάτες τους να τους ζητούν να μην επενδύσουν στη Ρωσία και να ρευστοποιήσουν τις θέσεις τους», δήλωσε ο Gabriele Foa, διαχειριστής χαρτοφυλακίου για το Algebris Global Credit 
Opportunity Fund.
Συμβολική σημασία και το πλήγμα στους δανειστές
Προς το παρόν, μια πιθανή χρεοκοπία θα έχει συμβολική μόνο σημασία επειδή η Ρωσία δεν μπορεί να δανειστεί διεθνώς ούτως ή άλλως, ούτε χρειάζεται.
Αλλά αυτό που ακολουθεί είναι περισσότερο κρίσιμο.
Η αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία θα μπορούσε κάποια στιγμή να τερματίσει τις δυτικές κυρώσεις και να της επιτρέψει να επιστρέψει στις διεθνείς αγορές.
Αλλά πρώτα, οι πιστωτές αντιμετωπίζουν μια μακρά και δαπανηρή διαδικασία για την ανάκτηση χρημάτων, για παράδειγμα ανταλλάσσοντας ομόλογα που δεν πληρούν τις υποχρεώσεις τους με νέα.
Το στίγμα αθέτησης υποχρεώσεων θα αύξανε επίσης το μελλοντικό κόστος δανεισμού.
Με την αθέτηση «αυξάνεται το κόστος της χρηματοδότησης και είναι πολύ πιθανό αυτό να συμβεί και στη Ρωσία.
Θα χρειαστεί να πληρώσουν ένα ασφάλιστρο (σ.σ. στους επενδυτές)», δήλωσε ο Carpenzano της Capital Group.
Ο διεθνής αντίκτυπος
Ο Λευκός Οίκος αναμένει ότι μια χρεοκοπία θα έχει ελάχιστο αντίκτυπο στην οικονομία των ΗΠΑ ή στην παγκόσμια οικονομία, αλλά ο Carpenzano εκτιμά ότι τα γεγονότα γύρω από τη Ρωσία αναγκάζουν μια εκ νέου αξιολόγηση των γεωπολιτικών κινδύνων στις αναδυόμενες αγορές
«Ο γεωπολιτικός θόρυβος έχει αυξηθεί και οι επενδυτές θα ήθελαν να αποζημιωθούν για αυτόν τον υψηλότερο κίνδυνο», δήλωσε, επικαλούμενος τις έντονες εκροές επενδύσεων από την Κίνα τις τελευταίες εβδομάδες.
Η κρίσιμη εβδομάδα
Την ίδια ώρα, από το βράδυ της Παρασκευής 27 Μαΐου 2022, οι πληρωμές κουπονιών σε ευρώ και δολάρια αξίας περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων δεν είχαν φανεί στους λογαριασμούς των επενδυτών, ενώ προβλέπεται μια περίοδο χάριτος 30 ημερών.
Όμως αργά την ημέρα, το κύριο κεντρικό αποθετήριο τίτλων (NSD) στη Μόσχα εξέδωσε δήλωση ότι τα ποσά χρεώθηκαν στους λογαριασμούς των κατόχων των τιτλων.
Η κυβέρνηση της Ρωσίας την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι οι πληρωμές στο NSD σημαίνουν ότι έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.
Ενεργοποίηση CDS;
Ξεχωριστά, μια επιτροπή πιστωτών συνέρχεται εκ νέου την επόμενη εβδομάδα για να εξετάσει εάν η πληρωμή τόκου 1,9 εκατομμυρίων δολαρίων σε κουπόνια ομολόγων που δεν έγινε μπορεί να ενεργοποιήσει ρήτρες ασγάλισης κινδύνου για τους επενδυτές δυνητικά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Εξαγωγές ενέργειας
Όμως, με το κόστος του πολέμου να αυξάνεται, τις εισαγωγές να καταρρέουν και τα συναλλαγματικά αποθέματα να είναι ακόμα «παγωμένα», μπορεί δεν είναι παράδοξο η κυβέρνηση εξακολουθεί να προσπαθεί εξυπηρετήσει ωριμάσεις ομολόγων 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένους πιστωτές - έχει τη δυνατότητα καθώς δισεκατομμύρια δολάρια από εξαγωγές ενέργειας εισρέουν κάθε εβδομάδα.
Αξιόπιστος δανειοπήπτης
«Θα κάνουμε τα πάντα για να επιβεβαιώσουμε τον ρόλο μας ως αξιόπιστος δανειολήπτης, ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες», δηλωσε ο υπουργός Οικονομικών Anton Siluanov στους φοιτητές σε διάλεξη στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας.
«Αν πούμε, οι κυβερνήσεις σας δεν θέλουν νοα σας πληρώσουμε, άρα δεν θα πληρώσουμε», αυτό θα στιγματίσει την πιστοληπτική μας ικανότητα για πολλά χρόνια στο μέλλον, σημείωσε.
Νέες κυρώσεις
Οι ΗΠΑ την προηγούμενη εβδομάδα επέτρεψαν τερμάτισαν ουσιαστικά την ικανότητα της Ρωσίας να πληρώνει τους πιστωτές σε δολάρια.
Η Ρωσία απάντησε ότι θα πλήρωνε ρούβλια και οι ομολογιούχοι θα μπορούσαν να υποβάλουν αίτηση για πρόσβαση στα κεφάλαια σε άλλο νόμισα.
«Οι δυτικές χώρες χρεοκοπούν… τον εαυτό τους».
«Αυτό είναι ανοησία», σημείωσεο π Siluanov.
Το γεγονός
Την Παρασκευή 27 Μαϊου 2022, οι πιστωτές έπρεπε να λάβουν 71,25 εκατομμύρια δολάρια σε τόκους για χρέος που λήγει το 2026 και 26,5 εκατομμύρια ευρώ (28,5 εκατομμύρια δολάρια) σε ομόλογα λήξης το 2036.
Η Ρωσία δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της μεταφέροντας τα χρήματα σε το Εθνικό Αποθετήριο Διακανονισμών, το κύριο κεντρικό αποθετήριο τίτλων στη Μόσχα.
Το νομικό επιχείρημα
Οι συμβατικοί όροι ομολόγων αναφέρουν ότι η NSD είναι ο εγγεγραμμένος κάτοχος των ομολόγων για την πραγματοποίηση πληρωμών κεφαλαίου ή τόκων.
Αυτό θα μπορούσε να υποστηρίξει το επιχείρημα της Ρωσίας ότι έχει αποφευχθεί μια αθέτηση υποχρεώσεων, ακόμη και αν τα κεφάλαια δεν κατατίθενται σε μεμονωμένους λογαριασμούς επενδυτών.
Τι άλλαξε
Υποθέτοντας ότι δεν έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τους όρους στο κουπόνι των ομολόγων, η Ρωσία έχει τη διάρκεια της περιόδου χάριτος για να βρει μια λύση.
Αυτό συνέβη στις αρχές Μαΐου, όταν ‘εδωσε κεφάλαια στους επενδυτές στο τέλος της παράτασης, αφού οι πληρωμές σε άλλο νόμισμα είχαν αρχικά αποκλειστεί.
Αυτή τη φορά τα περιθώρια ελιγμών του Κρεμλίνου είναι πολύ πιο στενά χωρίς την εξαίρεση λόγω των κυρώσεων των ΗΠΑ
Τα νέα πλήγματα
«Θα είναι ακόμη πιο αισθητός ο πρόσθετος πόνος μιας χρεοκοπίας δίπλα στον πόνο που ήδη προκαλούν οι υπάρχουσες κυρώσεις;» δήλωσε ο Dennis Hranitzky, επικεφαλής της στη νομική εταιρεία Quinn Emanuel.
«Η Ρωσία δεν έχει ήδη πρόσβαση στις δυτικές κεφαλαιαγορές».
Εντούτοις, αυτό που μένει ακόμη και σε αυτό το ενδεχόμενο είναι τα δούμε το τίμημα για την αγορά εμπορευμάτων, τις αναδυόμενες αγορές και την παγκόσμια οικονομια που θα έχει μια ρωσική χρεοκοπία.
www.bankingnews.gr
