Είναι ειλικρινής η στάση της Τουρκίας;
Οι εξελίξεις στις σχέσεις Τουρκίας – Ελλάδας έχουν προκαλέσει φυσιολογικά πληθώρα σχολίων και συζητήσεων. Πέραν από την ουσία εντυπωσιάζει και ο τρόπος που η Τουρκία έκανε πλήρη στροφή στη ρητορική της έναντι της Ελλάδας. Από το τροπάριο του Ερντογάν θα «έλθουμε ένα βράδυ ξαφνικά» φτάσαμε στον «κλάδο ελαίας». Αυτή η στροφή δημιουργεί ερωτήματα.
Είναι ειλικρινής η στάση της Τουρκίας; Δεν μπορεί κάποιος να πει ναι ή όχι με απόλυτη βεβαιότητα. Αυτό θα κριθεί στην πράξη μετά τις τουρκικές εκλογές. Αυτό που αναμένεται είναι ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η τουρκική στρατηγική στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ούτε και στα θέματα τα οποία η Τουρκία χαρακτηρίζει Εθνικά.
Είναι η βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας–Τουρκίας επιθυμητή θετική εξέλιξη; Αναμφίβολα ναι. Η ένταση και αντιπαράθεση δεν δημιουργεί συνθήκες προσέγγισης και ψύχραιμων συνομιλιών, πέραν του ότι ενέχει και άλλους κινδύνους. Του τυχαίου ή λόγω προβοκάτσιας επεισοδίου το οποίο θα πυροδοτήσει την ολέθρια πολεμική σύγκρουση. Προϋπόθεση για να αποβεί μια τέτοια εξέλιξη θετική είναι η Ελλάδα να παραμείνει σταθερή στα θέματα της διεθνούς νομιμότητας και δικαίου και της τήρησης των διεθνών συμφωνιών που διέπουν τις σχέσεις των δύο χωρών. Η προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων όπως καταγράφονται από αυτές τις συμφωνίες και το διεθνές δίκαιο συνιστούν το όριο ασφάλειας. Είναι βέβαιο πως και η Τουρκία θα στηρίξει με σθένος τα δικά της συμφέροντα. Η διαφορά έγκειται στο ότι η Τουρκία θεωρεί ως εθνικό της συμφέρον τα επεκτατικά, επιδρομικά της σχέδια σε βάρος των γειτόνων της, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Ως εκ τούτου δεν μπορεί να ισχύσει η λογική της μέσης απόστασης μεταξύ αυτού που η Ελλάδα θεωρεί εθνικό συμφέρον και αυτού που η Τουρκία θεωρεί τουρκικό εθνικό συμφέρον. Η όποια συνεννόηση αφετηρία πρέπει να έχει τη διεθνή νομιμότητα.
Εμπλέκεται το Κυπριακό στο πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων; Εμπλέκεται υπό το πρίσμα ότι Ελλάδα και Τουρκία είναι εγγυήτριες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και μάλιστα η Τουρκία είναι ένοχη εγκλήματος σε βάρος της. Επί της ουσίας το κυπριακό είναι πρωτίστως διεθνές θέμα εισβολής και κατοχής, εξού και είναι τοποθετημένο στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών και θα λυθεί εντός των παραμέτρων του διεθνούς οργανισμού. Το Κυπριακό δεν είναι θέμα διαφορών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπως π.χ. στο Αιγαίο. Έχουν και οι δύο όμως, η Ελλάδα ως εγγυήτρια και η Τουρκία ως εγγυήτρια που μετατράπηκε σε καταπατητή όλων αυτών που εγγυήθηκε, υποχρέωση να βοηθήσουν στη λύση του. Ως εκ τούτων ορθά ο Έλληνας ΥΠΕΞ κ. Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι «αν συμβεί κάτι στην Κύπρο θα δηλητηριάσει τις ελληνοτουρκικές θέσεις». Διότι για την Ελλάδα πέραν των όσων έχω προαναφέρει, η Κύπρος είναι αδελφικό κράτος και λαός. Και η τύχη της Κύπρου ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα. Γι’ αυτό είναι αρκούντως ικανοποιητική και η άλλη δήλωση του:«Η Κύπρος δεν κείται μακράν».
Υπάρχει δυνατότητα Ελλάδα και Τουρκία να βελτιώσουν τις σχέσεις τους προς αμοιβαίο όφελος; Φυσικά υπάρχει εφόσον η Τουρκία σεβαστεί τη διεθνή έννομη τάξη, να αναπτύξουν πλήρως τις σχέσεις του σε όλα τα επίπεδα. Από τη διπλωματία έως την οικονομία και όλο το υπόλοιπο πλέγμα των σχέσεων μεταξύ δύο γειτονικών κρατών. Η Ελλάδα θα μπορούσε υπο τέτοιες συνθήκες να βοηθήσει την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης και η συνεργασία να αποφέρει αμοιβαίο όφελος και στον ενεργειακό τομέα. Αρκεί να γίνει κατανοητό ότι η Τουρκία δεν μπορεί να διεκδικεί όσα δεν της ανήκουν και ούτε η δική της πρόοδος και ανάπτυξη να είναι προϊόν παραβίασης της κυριαρχίας και των δικαιωμάτων άλλων κρατών. Ούτε αποτέλεσμα βίαιων επεκτατικών κινήσεων.
Έχοντας υπόψη την πιο πάνω προϋπόθεση υπάρχει περιθώριο Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος να έχουν σχέσεις καλής γειτονίας; Βεβαιότατα νοουμένου ότι η Τουρκία συμβάλει και συναινεί σε λύση του Κυπριακού εντός των παραμέτρων του ΟΗΕ, των αποφάσεων και αρχών του, όπως και παρομοίως της ΕΕ Το όφελος θα είναι ουσιαστικό και για τα τρία ανεξάρτητα κράτη. Η Τουρκία θα ωφεληθεί επιπρόσθετα στα όσα στο προηγούμενο ερώτημα έχω αναφέρει και από τα εξής. Η Κύπρος ως κράτος μέλος της Ε.Ε. μπορεί να βοηθήσει με τη σειρά της στις σχέσεις Τουρκία – ΕΕ, να επωφεληθεί με τη λύση του κυπριακού από τη συμμετοχή της στην αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Κύπρου και ευρύτερα της περιοχής. Πέραν τούτων και από την ανάπτυξη των σχέσεων της με την Κυπριακή Δημοκρατία όπως θα προκύψει από την λύση. Θα αποτελέσει η λύση και πηγή ανάπτυξης και προόδου της τ/κ κοινότητας και απαλλαγής της Άγκυρας από το οικονομικό, πολιτικό, διπλωματικό, κόστος της συνεχιζόμενης κατοχής. Κλειδί το οποίο θα ανοίξει την πόρτα σε όσα πιο πάνω έχουν αναφερθεί η εφαρμογή από μέρους της Τουρκίας όσων το διεθνές δίκαιο επιβάλλει και οι αποφάσεις του ΟΗΕ και της ΕΕ.
Φιλελεύθερος
