Η Τουρκία θεωρεί πως η Κίνα υποστηρίζει τους Κούρδους μαχητές στην Συρία και ότι πρόκειται για αντίποινα στην υποστήριξη που η ίδια παρέχει στους αυτονομιστές Ουιγούρους Τούρκους στην κινεζική επαρχία Σιντζιάνγκ.
Αυτή την παρουσιάστηκε στα κινεζικά μέσα ενημέρωσης η ιστορία ενός εικοσιτριάχρονου Βρετανο-Κινέζου μαχητή ονόματι "Huang Li", χρησιμοποιώντας μια φωτογραφία του στα μέτωπα των μαχών, την οποία ανάρτησε στον λογαριασμό του στον ιστότοπο «Sina Weibo» (κινεζικός ιστότοπος micro-blogging παρόμοιος με το Twitter) προκειμένου να τεκμηριώσει την παρουσία του στον πόλεμο της Συρίας το 2015.
Τα ίδια τα κινεζικά μέσα έσπευσαν να επαινέσουν τους διεθνείς μαχητές που βοήθησαν τις κουρδικές δυνάμεις στον πόλεμο τους κατά του Ισλαμικού Κράτους (ISIS).
Τα επίσημα κινεζικά μέσα ενημέρωσης είναι γνωστό από καιρό ότι αποφεύγουν να εμπλακούν σε αυτονομιστικά ζητήματα άλλων χωρών, καθώς είναι ενάντια στην προσέγγιση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και γενικώς αποφεύγουν την υποστήριξη των αποσχιστικών τάσεων σε οποιαδήποτε χώρα, για ευνόητους λόγους, καθώς θα ήταν μία κίνηση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κατά της ίδιας της Κίνας.
Αυτή την φορά όμως έκαναν εξαίρεση στον κανόνα τους καθώς οι Τούρκοι τους δημιουργούν προβλήματα με τους Ουιγούρους Τούρκους.
Στην Άγκυρα έχοντας συνηθίσει από την Ελλάδα, η οποία δεν αντιδρά σε καμία τουρκική πρόκληση και έχοντας κακομάθει να κάνουν ότι θέλουν και να μην πληρώνουν κανένα τίμημα, έχουν εκνευριστεί πάρα πολύ με το Πεκίνο, αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτε γι' αυτό καθώς η Κίνα αποτελεί εκ των βασικών υποστηρικτών της τουρκικής οικονομίας.
Υπήρξαν πολλές κινεζικές θέσεις υπέρ των Κούρδων, καθώς το Πεκίνο έχει εκφράσει την καταδίκη του για τις τουρκικές κινήσεις εναντίον τους σε διεθνή φόρουμ όπως ακριβώς κάνουν και οι Τούρκοι για την κινεζική επαρχία Σιντζιάνγκ.
Εκεί διαβιεί η μουσουλμανική μειονότητα των Ουιγούρων Τούρκων, που θεωρούνται εκ των πιο αρχέγονων τουρκικών φύλων ( θα εκπλαγούν οι σημερινοί Τούρκοι πολίτες πόσο ΔΕΝ μοιάζουν στους αυθεντικούς εκ παρελθόντος Τούρκους) που μιλούσε μια από τις τουρκικές γλώσσες στο ανατολικό Τουρκεστάν ή Σιντζιάνγκ στη δυτική Κίνα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι τουρκοκινεζικές σχέσεις πέρασαν από κύματα σκαμπανεβασμάτων, αλλά αυτό που προκάλεσε τις περισσότερες ρωγμές σε αυτή τη σχέση ήταν η διαμάχη για το ζήτημα των Ουιγούρων, μια διαφωνία που ξεκίνησε από τότε που η Τουρκία πρόσφερε άσυλο στους Ουιγούρους που έφυγαν από το Σιντζιάνγκ όταν οι Κινέζοι κομμουνιστές ανέλαβαν την εξουσία στη χώρα στα μέσα του περασμένου αιώνα όπως αναφέρει το Βαλκανικό Περισκόπιο.
Έκτοτε, η Άγκυρα έχει συνηθίσει να τους χορηγεί προσωρινή ή μόνιμη διαμονή και συνέχισε να τους υπερασπίζεται σε διεθνή φόρουμ, ιδίως υπό το φως της στενής συμμαχίας της με τις Ηνωμένες Πολιτείες καθ' όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και του ενδιαφέροντός της να επεκτείνει την επιρροή σε χώρες της Κεντρικής Ασίας μέσω των ισχυρών πολιτιστικών, γλωσσικών και εθνοτικών δεσμών με την Τουρκία.
Το τουρκικό ενδιαφέρον για τους Ουιγούρους προκάλεσε την αγανάκτηση του Πεκίνου, το οποίο θεώρησε αυτό το ζήτημα ως ένα από τα πιο ευαίσθητα εσωτερικά ζητήματα γι' αυτό, με αποτέλεσμα οι σχέσεις των δύο χωρών να επιδεινωθούν κατά τη δεκαετία του 1990, γεγονός που σημείωσε την κορύφωση του ενδιαφέροντος της Τουρκίας για την Ασία.
Αλλά με την άνοδο του ΑΚΡ στην εξουσία στην Τουρκία, οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Πεκίνου απέκτησαν νέα δυναμική και οι δύο χώρες υπέγραψαν οικονομικές, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές συμφωνίες και μέχρι το 2018, ο αριθμός των κινεζικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία είχε ξεπεράσει τις χίλιες.
Η Κίνα υποστηρίζει την τουρκική λίρα
Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι η Άγκυρα θέλει τουλάχιστον να αμβλύνει τον συνήθη τόνο κριτικής προς την Κίνα, αφού το Πεκίνο έχει αναδειχθεί σε μεγάλο επενδυτή και δανειστή που χρειάζεται η τουρκική οικονομία, που αντιμετωπίζει πολλά εμπόδια.
Με την πτώση της τουρκικής λίρας τα τελευταία χρόνια, το Πεκίνο ήταν ένας από τους πρωτοπόρους στη στήριξη της τουρκικής οικονομίας, καθώς η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας έδωσε στην Τουρκία ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε μετρητά το 2019.
Το Πεκίνο όχι μόνο υποστήριξε την τουρκική λίρα, αλλά ενίσχυσε και την εμπορική του παρουσία στην Τουρκία, έως ότου υπάρχουν περισσότερες από χίλιες κινεζικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, όπως προαναφέρθηκε, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων κατασκευαστών έξυπνων τηλεφώνων.
Ανησυχία για τους Ουιγούρους
Από την πλευρά του, το Πεκίνο ανησυχεί εδώ και καιρό ότι η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μπορεί να επεκταθεί σε κινεζικό έδαφος, αφού χιλιάδες Ουιγούροι ταξίδεψαν στο συριακό έδαφος για να εκπαιδευτούν και να πολεμήσουν ενάντια στο καθεστώς Άσαντ.
Ως εκ τούτου, η Κίνα έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον να μην μετατραπεί η Συρία σε κέντρο τζιχαντιστών που θα οδηγούσε σε αστάθεια στο Σιντζιάνγκ, και στη συνέχεια το Πεκίνο βρέθηκε κοντά στη Ρωσία, η οποία υποστηρίζει το καθεστώς Άσαντ, το οποίο αρχικά ήταν κοντά στο Πεκίνο, αλλά, παραδόξως, βρήκε την ίδια να συγκλίνει με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την υποστήριξη των Κούρδων, οι οποίοι έδειξαν την αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους.
Το Πεκίνο επιδιώκει να ενισχύσει τις αντι-τζιχαντιστικές συμμαχίες στη Συρία και να αντισταθμίσει την επιστροφή των Ουιγούρων μαχητών στα εδάφη του.
Από τα τέλη της δεκαετίας του '50, το Πεκίνο υποστήριξε την εξέγερση των Κούρδων κατά της ιρακινής κυβέρνησης στη Βαγδάτη, αλλά με το τέλος αυτής της εξέγερσης το 1975, η σχέση με την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ άρχισε να βελτιώνεται, έτσι ο εκλιπών Ιρακινός Πρόεδρος Σαντάμ Χουσεΐν αγόρασε κινεζικά όπλα για να πολεμήσει τους εχθρούς του, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων.
Αλλά μετά την πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, η Κίνα συνειδητοποίησε ότι οι Κούρδοι θα μπορούσαν τελικά να επιβάλουν την ηγεμονία τους στην κύρια περιοχή πετρελαίου στο Ιράκ και γι' αυτό δεν δίστασε να αναζωογονήσει τις σχέσεις της μαζί τους ανοίγοντας μια γενικό προξενείο στο Ερμπίλ τον Δεκέμβριο του 2014, και πραγματοποιώντας επενδύσεις σε κοιτάσματα πετρελαίου και υποδομές και στις δύο πλευρές.
Τα κριτήρια του Πεκίνου με τους Κούρδους είναι περίπλοκα.
Πρώτον, το Πεκίνο κινείται σύμφωνα με οικονομικά κίνητρα στο Ιράκ, ειδικά στο Κουρδιστάν, όπου η περιοχή κατέχει γη πλούσια σε πετρέλαιο (που περιέχει περίπου το 40% των αποθεμάτων πετρελαίου του Ιράκ).
Δεύτερον, φαίνεται ότι η Κίνα, η οποία ασκεί πίεση στην Άγκυρα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 για να περιορίσει τη δραστηριότητα των Ουιγούρων στα εδάφη της, ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει τους Κούρδους ως σημαντικό χαρτί για να εξισορροπήσει την επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή και την παρουσία της στη γειτονική περιοχή της Κεντρικής Ασίας.
Ταυτόχρονα όμως θέλει την Τουρκία αρκετά ισχυρή και στο πλευρό του «άξονα της Ανατολής» ώστε να δημιουργεί προβλήματα στο ΝΑΤΟ και στις ΗΠΑ.
Η γεωπολιτική είναι περίπλοκο παιχνίδι. Δεν έχει φιλίες, ούτε έχθρες, ακολουθείται πάντα μία λογική «τόσο, όσο» είτε στις συγκρούσεις, είτε στις προσεγγίσεις.
