Για την Ουάσιγκτον η Κίνα εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη απειλή
Του Loren Thompson
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει περιπλέξει σημαντικά τους στρατιωτικούς και διπλωματικούς υπολογισμούς των ΗΠΑ, αλλά δεν φαίνεται να έχει αλλάξει την πεποίθηση της Ουάσινγκτον ότι η Κίνα είναι η μεγαλύτερη απειλή.
Ένα ενημερωτικό δελτίο που διανεμήθηκε από το Πεντάγωνο και περιγράφει τη στρατηγική εθνικής άμυνας της κυβέρνησης Μπάιντεν στην προσέγγιση των ΗΠΑ για την αποτροπή της επιθετικότητας ως “προτεραιότητα στην πρόκληση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στον Ινδο – Ειρηνικό και στη συνέχεια στη ρωσική πρόκληση στην Ευρώπη”.
Αυτή η στάση για τους μελλοντικούς κινδύνους μπορεί να επηρεάσει τη θητεία του Μπάιντεν, καθώς ο πόλεμος που έχει εξαπολύσει ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία αποτελεί πιο πιεστικό στρατιωτικό πρόβλημα από οτιδήποτε άλλο κάνει το Πεκίνο στην Ανατολή. Ο Πούτιν περιγράφει την εισβολή στην Ουκρανία ως σηματοδότηση της ανάδυσης μίας εναλλακτικής παγκόσμιας τάξης, μίας τάξης στην οποία δεν θα κυριαρχούν οι ΗΠΑ.
Επίσης, σπάνια χάνει την ευκαιρία να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι η Ρωσία διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο ικανό να αφανίσει τη Δύση μέσα σε λίγες ώρες. Αυτού του είδους η ρητορική ξεπερνά κατά πολύ οτιδήποτε έχει δηλώσει δημοσίως ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ.
Τα λόγια είναι φτώχεια, αλλά υπάρχουν πιο ουσιαστικοί λόγοι για να υποπτευθούμε ότι η στροφή της Ουάσινγκτον προς την Ασία θα πρέπει να επανεκτιμηθεί. Ακολουθούν πέντε λόγοι για αυτό:
Γεωγραφία
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν παρόμοια ιστορία αιώνων οικοδόμισης αυτοκρατοριών, αλλά οι γεωγραφικές συνθήκες που υπαγορεύουν τους στόχους ασφαλείας τους είναι διαφορετικές. Η ευρωπαϊκή Ρωσία καταλαμβάνει μια τεράστια έκταση που εκτείνεται σχεδόν αδιάσπαστα από τα Ουράλια Όρη μέχρι τη Βόρεια Θάλασσα. Υπάρχουν λίγα τοπογραφικά εμπόδια για την επέκταση προς τα δυτικά.
Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, είναι περικυκλωμένη από όλες τις πλευρές από μεγάλα γεωγραφικά εμπόδια – βουνά, ερήμους και, φυσικά, τον Ειρηνικό Ωκεανό. Ένας λόγος για τον οποίο η Ταϊβάν έχει τόσο μεγάλη σημασία στη στρατηγική της Ουάσινγκτον για τον Ινδο-Ειρηνικό είναι ότι το μικρό νησιωτικό κράτος είναι το μόνο μέρος που ο στρατός του Πεκίνου θα μπορούσε εύλογα να επιδιώξει να καταλάβει αυτή τη δεκαετία.
Στην περίπτωση της Ρωσίας όμως, ελλείψει αξιόπιστης δυτικής άμυνας, ο στρατός της θα μπορούσε να προχωρήσει στην κατάληψη οποιουδήποτε αριθμού γειτονικών χωρών, από τη Μολδαβία μέχρι τη Φινλανδία. Η ρητορική του Πούτιν ενθαρρύνει την πεποίθηση ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι μόνο η αρχή σε μια νέα εποχή οικοδόμησης αυτοκρατοριών.
Ηγετες
Ο Σι Τζινπίνγκ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι και οι δύο μεγάλης ηλικίας δικτάτορες που διστάζουν να εγκαταλείψουν την εξουσία. Η επίκληση της λαϊκής δυσαρέσκειας για τα λάθη του παρελθόντος που υποτίθεται ότι διαπράχθηκαν από ξένες δυνάμεις είναι ένα εργαλείο στις προσπάθειές τους να παραμείνουν στην εξουσία.
Ωστόσο, η προσέγγιση του Σι για την αύξηση του παγκόσμιου κύρους του Πεκίνου βασίζεται σε ένα πολύπλευρο σχέδιο που δεν επικεντρώνεται κυρίως στη στρατιωτική ισχύ. Η προσέγγιση του Πούτιν τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται στη χρήση βίας για την ανάκτηση χαμένων εδαφών.
Ο Ishaan Tharoor γράφει στην Washington Post ότι η νεο-ιμπεριαλιστική νοοτροπία του Πούτιν βασίζεται σε “μια αφήγηση μυθικού πεπρωμένου που υπερισχύει κάθε γεωπολιτικής επιταγής και η οποία έχει θέσει τη Ρωσία σε πορεία σύγκρουσης με τη Δύση”.
Ο Σι έχει αναμφίβολα τη δική του αντίληψη για το πεπρωμένο της Κίνας, αλλά δεν αφορά την κατάληψη εδαφών πέρα της Ταϊβάν. Σε αντίθεση με τον Πούτιν, ο οποίος παρομοιάζει τον εαυτό του με τον κατακτητή Μέγα Πέτρο, ο Σι δεν πρόκειται να συγκρίνει τον εαυτό του με τους αυτοκράτορες των Τσινγκ που διπλασίασαν το μέγεθος της Κίνας. Η επιτυχία του σχεδίου του δεν εξαρτάται από την απροκάλυπτη κατάκτηση γειτονικών κρατών.
Ο χαρακτήρας της απειλής
Η ενασχόληση του Πούτιν με τις στρατιωτικές πτυχές της εξουσίας απορρέει εν μέρει από την αδυναμία των άλλων εργαλείων που έχει στη διάθεσή του. Η οικονομία της Ρωσίας, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εξαγωγή ορυκτών καυσίμων, δεν είναι ανταγωνιστική με τη Δύση στην προηγμένη τεχνολογία.
Σε οποιονδήποτε συμβατικό πόλεμο με τη Δύση, η Ρωσία θα ηττηθεί γρήγορα λόγω της έλλειψης εξελιγμένων όπλων και οικονομικών όπλων. Η συχνή αναφορά του Πούτιν στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Μόσχας είναι επομένως μια έκφραση αδυναμίας, μία αντανάκλαση του γεγονότος ότι ακόμη και στο στρατιωτικό πεδίο, η Μόσχα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τους δυτικούς αντιπάλους της όσο εκείνοι παραμένουν ενωμένοι.
Η ιστορία του Πεκίνου είναι διαφορετική. Από τότε που εντάχθηκε για πρώτη φορά στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001, η Κίνα έχει γίνει η μεγαλύτερη βιομηχναική δύναμη στον κόσμο, ξεπερνώντας τη συνδυασμένη παραγωγική ικανότητα των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Δυτικής Ευρώπης. Οι εγχώριες τεχνολογικές της δυνατότητες έχουν σημειώσει σταθερή πρόοδο και σε ορισμένους κλάδους ηγείται πλέον στην παγκόσμια σκηνή.
Η ένταση της απειλής
Παρ’όλο που η Κίνα ενισχύει τις δυνάμεις της, η στρατιωτική απειλή που αποτελεί πέρα της Ταϊβάν είναι σε μεγάλο βαθμό υποθετική. Στην περίπτωση της Ρωσίας, η στρατιωτική απειλή είναι προφανής και θα μπορούσε να παραμείνει για πολλές γενιές.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ προειδοποίησαν αμφότεροι την περασμένη εβδομάδα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και για χρόνια. Ακόμη και όταν σταματήσουν οι εχθροπραξίες, τα ρωσικά στρατεύματα θα εξακολουθούν να βρίσκονται στα σύνορα αρκετών χωρών του ΝΑΤΟ.
Ο κίνδυνος πολέμου δεν απομακρύνεται επομένως από την Ευρώπη, ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος του Πούτιν. Η ένταση της τρέχουσας σύγκρουσης καθιστά τις κινήσεις της Μόσχας αδύνατο να αγνοηθούν, ενώ η στρατιωτική απειλή που θέτει η Κίνα στον δυτικό Ειρηνικό είναι πιο αόριστη.
Ακόμη και αν συνεχιστεί η τρέχουσα στρατιωτική επέκταση του Πεκίνου, η κύρια πρόκληση που θέτει η Κίνα θα συνεχίσει να έχει οικονομικό και τεχνολογικό χαρακτήρα. Καμία στρατιωτική ισχύς των ΗΠΑ στον δυτικό Ειρηνικό δεν θα αλλάξει το γεγονός ότι η Κίνα εμπορεύεται συστηματικά νέες καινοτομίες πριν από τις ΗΠΑ και αποφοιτούν οκτώ φορές περισσότεροι φοιτητές STEM από τα πανεπιστήμιά της.
Δυνατότητα αντιμετώπισης της απειλής
Στο βαθμό που η Κίνα αποτελεί περιφερειακή στρατιωτική απειλή, οι πιθανές λύσεις είναι σχετικά εύκολο να τις σκεφτεί κανείς. Για παράδειγμα, η μόνιμη ανάπτυξη μιας τεθωρακισμένης ταξιαρχίας του αμερικανικού στρατού στην Ταϊβάν θα ήταν πιθανώς επαρκής για να αποτραπεί μια εισβολή.
Οι λύσεις στην Ευρώπη είναι πολcapital.grύ πιο δύσκολες, επειδή οι τεράστιες αποστάσεις και τα γεωγραφικά εμπόδια που απομονώνουν χώρες όπως η Ιαπωνία από την Κίνα δεν υπάρχουν στην Ευρώπη. Μια γρήγορη επίθεση της Μόσχας σε αρκετές γειτονικές χώρες θα μπορούσε να έχει επιτυχία πριν καν οι ΗΠΑ καταφέρουν να κινητοποιηθεούν. Και οποιαδήποτε δυτική απάντηση θα έπρεπε να εξετάσει παράλληλα την παρουσία πάνω από χιλίων ρωσικών τακτικών πυρηνικών όπλων στην περιοχή.
Επομένως, ο κίνδυνος που ενέχει στην Ανατολική Ευρώπη λόγω ρωσικής επιθετικότητας θα κυριαρχεί όλο και περισσότερο στους στρατηγικούς υπολογισμούς της Ουάσινγκτον. Η Κίνα, έχοντας περισσότερες επιλογές και μια πιο διακριτική ηγεσία, θα μπορέσει να συνεχίσει να ανεβαίνει στην Ανατολή χωρίς να προκαλεί ανησυχίες στο επίπεδο που προκαλεί ο Πούτιν.
Η στροφή του Πενταγώνου προς την Ασία είναι επομένως πιθανό να αποδυναμωθεί, ακόμη και αν η ρητορική που βγαίνει από την Ουάσιγκτον υποδηλώνει το αντίθετο.
Forbes, capital.gr
