Πώς ο Πούτιν δελεάζει το Ισραήλ
Του Zev Chafets
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, είχε τη Δευτέρα τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Γιάιρ Λαπίντ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη συνομιλία, οι δύο άνδρες συζήτησαν “τις κοινές προκλήσεις, ενόψει μιας πιθανής ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας”.
Δεν είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς ελπίζει ο Μπλίνκεν από πλευράς του Ισραήλ. Ωστόσο, δύο ημέρες αργότερα, το ισραηλινό ραδιόφωνο, επικαλούμενο τον Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, ανέφερε ότι η Ουκρανία επιδιώκει να αγοράσει ισραηλινά συστήματα κυβερνοάμυνας και αεράμυνας. Μπορεί αυτό να ήταν που είχε στο μυαλό του ο Μπλίνκεν, αλλά το να πάρει το Ισραήλ θέση σε αυτή τη σύγκρουση είναι πολύ ξεκάθαρο ότι δεν είναι προς το εθνικό του συμφέρον.
Με τις ΗΠΑ μεν αλλά…
Ασφαλώς, το Ισραήλ θα πρέπει να στηρίξει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτή τη διαμάχη. Οι ΗΠΑ είναι, σε τελική ανάλυση, ο μόνος απολύτως απαραίτητος σύμμαχος για το Ισραήλ. Μια απρόκλητη εισβολή σε μια χώρα και η πιθανή μαζική απώλεια ζωών είναι κάτι που καμία δημοκρατία δεν θα ήθελε να δει.
Ωστόσο, το Ισραήλ είναι σχεδόν μοναδικό ως προς το ότι διατηρεί καλές σχέσεις τόσο με τη Μόσχα, όσο και με το Κίεβο και την Ουάσιγκτον. Δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΝΑΤΟ. Δεν έχει δικό του “άλογο” σε αυτή την “κούρσα”. Από την άποψη του Ισραήλ, τα σύνορα της Ευρώπης είναι ζήτημα που πρέπει να αποφασίζεται από τις μεγάλες δυνάμεις.
Απειλούμενη δε από πληρεξούσιους και φίλους του Ιράν οι οποίοι είναι οπλισμένοι με ένα τεράστιο οπλοστάσιο πυραύλων, η κυβέρνηση στην Ιερουσαλήμ μπορεί επίσης να καταλάβει γιατί η Ρωσία διακρίνεται από νευρικότητα έναντι των προηγμένων όπλων του ΝΑΤΟ τα οποία σταθμεύουν κατά μήκος των συνόρων της στην Ανατολική Ευρώπη. Όχι, το ΝΑΤΟ δεν έχει ανακηρύξει την καταστροφή της Ρωσίας σε κεντρική του αποστολή, όπως έχει κάνει το Ιράν για το Ισραήλ. Πάντοτε υπήρξε μια αμυντική συμμαχία. Ωστόσο, υπάρχει σεβασμός στο Ισραήλ και για την άποψη της Ρωσίας.
Το Ισραήλ – το οποίο έχει προσαρτήσει την Ανατολική Ιερουσαλήμ και το Γκολάν, αφού τα κέρδισε στο πεδίο της μάχης – δύσκολα είναι σε θέση να δίνει διαλέξεις ή ακόμη και να μοιράζεται τη διεθνή κατακραυγή για την επαπειλούμενη προσάρτηση της ανατολικής Ουκρανίας από τη Ρωσία, με το σκεπτικό ότι αυτή είναι ιστορικό τμήμα της ρωσικής πατρίδας. Ο Πούτιν έχει ακόμη παρουσιάσει το Ισραήλ ως πρότυπο για τους Ουκρανούς και τους Ρώσους. Έχει εκφράσει δημόσια τη φιλία του με την κοινότητα των εκατομμυρίων Ρώσων μεταναστών στο Ισραήλ.
Μια κλιμάκωση της σύγκρουσης θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη και για το Ισραήλ. Όπως το έθεσε ο πρέσβης της Κένυας στη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αυτής της εβδομάδας, όταν οι ελέφαντες πολεμούν, το γρασίδι ποδοπατείται.
Πώς ο Πούτιν δελεάζει το Ισραήλ
Το Κίεβο απέχει 3.000 χιλιόμετρα από την Ιερουσαλήμ. Η Ουάσιγκτον είναι ακόμα πιο μακριά. Ωστόσο η Ρωσία είναι ουσιαστικά ακριβώς δίπλα της – στη Συρία, όπου ο Πούτιν είναι ο πραγματικός αποφασιστικός παράγοντας στη Δαμασκό και η καλή του θέληση είναι κρίσιμη για την ασφάλεια του Ισραήλ.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, το Ισραήλ διεξάγει μια μυστική εκστρατεία πληροφοριών και αεροπορικών πληγμάτων κατά των προσπαθειών του Ιράν να προμηθεύσει τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο με προηγμένες ρουκέτες και πυραύλους για χρήση εναντίον του εβραϊκού κράτους. Αυτή η εκστρατεία διεξήχθη, και εξακολουθεί να διεξάγεται, κυρίως στον ουρανό της Συρίας ενάντια σε συριακές αποθήκες όπλων.
Ο Πούτιν θα μπορούσε να είχε απαγορεύσει τις ισραηλινές επιχειρήσεις όταν τα στρατεύματά του εισήλθαν στη Συρία το 2015. Αντίθετα, επέτρεψε στην ισραηλινή αεροπορία να λειτουργεί με κάποια σχετική ελευθερία, ζητώντας μονάχα από το Ισραήλ να αποφύγει οποιαδήποτε σύγκρουση και να συντονίζεται με το αρχηγείο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στη Συρία.
Αυτή είναι μια ρήξη με την παραδοσιακή πολιτική του Κρεμλίνου και έχει κερδίσει φίλους στον Πούτιν στο εβραϊκό κράτος. Το ίδιο έχει συμβεί και με χειρονομίες του Ρώσου προέδρου που δείχνουν προσωπική ζεστασιά προς το κράτος του Ισραήλ. Το 2020, ο Πούτιν ταξίδεψε στην Ιερουσαλήμ προκειμένου να τιμήσει την 75η επέτειο από την απελευθέρωση του Άουσβιτς από τον στρατό της ΕΣΣΔ (η πλειοψηφία των στρατιωτών του οποίου ήταν Ρώσοι). Έχει αναφερθεί στα εκατομμύρια Ρώσων μεταναστών στο Ισραήλ ως “αδελφούς και αδελφές”.
Κοινή λογική
Ο Πούτιν, ωστόσο, δεν βρίσκεται στη Συρία για συναισθηματικούς λόγους, ούτε είναι εκεί για να αποκαταστήσει τη χώρα μετά τον εμφύλιο της. Έχει έλθει εκεί για να δημιουργήσει μια θαλάσσια βάση στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο – ένα όνειρο της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής από την εποχή των Τσάρων. Οι ναυτικές βάσεις τις οποίες έχει κατασκευάσει στις ακτές της Συρίας αποτελούν σημάδι ότι σκοπεύει να παραμείνει στην περιοχή. Είναι χρήσιμο να έχει το Ισραήλ ως έναν ουδέτερο παράγοντα έναντι της Μόσχας, εάν δεν μπορεί να το έχει ως ανοικτό φίλο.
Η στρατηγική της Ρωσίας και η τοποθέτησή της στην περιοχή είναι κάτι που πρέπει να λάβει υπ’ όψη το Ισραήλ, ειδικά σε μια εποχή που οι ΗΠΑ στρέφουν τη δική τους στρατηγική εστίαση στον Ειρηνικό.
Οι ΗΠΑ πιθανότατα δεν θα εγκαταλείψουν τη Μέση Ανατολή, ούτε βέβαια τον ρόλο τους ως βασικός υπερασπιστής του Ισραήλ. Όμως η Ρωσία είναι πλέον μόνιμος κάτοικος της γειτονιάς. Το να μείνει το εβραϊκό κράτος μακριά από τις διαμάχες της Μόσχας με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι απλώς κοινή λογική εκ μέρους του.
Πηγή: BloombergOpinion
