Η Τουρκία έχει υιοθετήσει επί μακρόν την ήπια διπλωματία. Ωστόσο, ο αμυντικός τομέας ήλθε πρόσφατα στο προσκήνιο.
Ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξαντάρ Βούτσιτς, εν μέσω του πολέμου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ανέφερε ότι η Σερβία εξετάζει το ενδεχόμενο αγοράς μη επανδρωμένων αεροχημάτων. Πρόκειται για ένδειξη διείσδυσης του αμυντικού τομέα της Τουρκίας στα Βαλκάνια.
Σημειώνεται ότι τα drones Bayraktar, που κατασκευάζει η εταιρεία Selcuk Bayraktar, ιδιοκτησίας του γαμπρού του Τούρκου Προέδρου Μπεράτ Αλμπαϊράκ, έχει χαρακτηρισθεί ως «προϊόν της δεκαετίας» για τον τουρκικό αμυντικό τομέα και τα χρησιμοποίησε η χώρα κατά την στρατιωτική εμπλοκή της στη Λιβύη και τη Συρία ενώ τα συγκεκριμένα drones χρησιμοποιήθηκαν και από το Αζερμπαϊτζάν στην διαμάχη με την Αρμενία για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος της Σερβίας ανέφερε: «Εξετάζουμε το ενδεχόμενο αγοράς των τουρκικών αεροχημάτων. Απομένει να διαπιστώσουμε, αν καταστεί δυνατή μια συμφωνία με τον Τούρκο κατασκευαστή».
Επιθυμεί να επιβάλει την παρουσία της
Αναμφίβολα, η Άγκυρα επενδύει στην απόκτηση πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής επιρροής στην ευρύτερη περιοχή. Όπως επισημαίνει ο Σ. Γκοζουμπενλί, αναλυτής του «ABO Akademi University» στην Φιλανδία, «με την ανέγερση τεμενών της οθωμανικής εποχής και άλλων ιστορικών μνημείων, όπως επίσης πολιτιστικών και εκπαιδευτικών επιχορηγήσεων, η Άγκυρα επιθυμεί να επιβάλει την παρουσία της στην περιοχή με ήπιο τρόπο». Εν τούτοις, οι χαράσσοντες πολιτική στην Τουρκία κατανοούν ότι η ανέγερση τζαμιών δεν αντιπροσωπεύει μια σημαντική πολιτική επιρροή. Η αμυντική συνεργασία και η εξάρτηση μιας χώρας από την Τουρκία, είναι αυτή που συνιστά ουσιαστική επιρροή.
Ο Α. Χούσκιτς, πολιτικός αναλυτής στο «Sarajevo School of Science and Technology», αναφέρει ότι η Τουρκία επιδιώκει να καταστεί περιφερειακή δύναμη μέσω της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής της δραστηριότητας. Ο τομέας της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας, σύμφωνα με ειδικούς, έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο την τελευταία δεκαετία, καθιστώντας τη χώρα μια από τις κορυφαίες στον τομέα των εξαγωγών στα Βαλκάνια, αλλά και ευρύτερα.
«Οι τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες είναι ενσωματωμένες στα δίκτυα παραγωγής, τόσο των αμερικανικών όσο και των ευρωπαϊκών εταιρειών», δηλώνουν ειδικοί αναφέροντας ως σημαντικούς πελάτες χώρες το Αζερμπαϊτζάν, το Μπαχρέιν, τη Μαλαισία, το Ομάν, το Πακιστάν, το Κατάρ και το Τουρκμενιστάν. Σημειώνεται ότι το περασμένο έτος η Τουρκία σημείωσε αύξηση 34,6% στις εξαγωγές στον αμυντικό τομέα, που έφθασαν στα 2,74 δις δολ. Η χώρα έχει θέσει ως στόχο τα 10 δις δολ. έως το 2023, επέτειο συμπλήρωσης 100 χρόνων από την ίδρυση της τουρκικής Δημοκρατίας.
Είναι… γενναιόδωρη
«Η Τουρκία αναζητεί πλέον νέες αγορές για τα προϊόντα της και αυτό είναι εφικτό να συμβεί, καθώς είναι “γενναιόδωρη”, στον διαμοιρασμό της τεχνογνωσίας της», επισημαίνει ο Γκοζουμπενλί. Τα τουρκικά προϊόντα και ειδικά τα μη επανδρωμένα αεροχήματα, είναι φθηνότερα, γεγονός που τα καθιστά προσιτά στην αγορά από μικρότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των βαλκανικών.
Ωστόσο, ο Γκοζουμπενλί προειδοποιεί ότι «οι τουρκικές εταιρείες του αμυντικού τομέα που έχουν την «μερίδα του λέοντος» στις εξαγωγές, ανήκουν στην οικογένεια του Ερντογάν ή σε επιχειρηματίες που διάκεινται φιλικά στον Τούρκο Πρόεδρο. Η αμυντική στρατηγική της Άγκυρας βασίζεται εν πολλοίς στις προσωπικές αποφάσεις του ιδίου αναφορικά με την εξωτερική πολιτική, μερικές εκ των οποίων έχουν εξοργίσει τους συμμάχους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ».
Η συνεργασία ανάμεσα στην Τουρκία και τις βαλκανικές χώρες προηγήθηκε χρονικά της διαμάχης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Στην Αλβανία χρονολογείται από τα τέλη της δεκαετίας του ΄90, με μεταρρυθμίσεις στον στρατιωτικό τομέα, και το πλέον σημαντικό, την εκπαίδευση αξιωματούχων του αλβανικού στρατού σε τουρκικές στρατιωτικές Ακαδημίες, σύμφωνα με τον Α. Ντάφα, ειδικό σε θέματα άμυνας στο «Institute for Democracy and Mediation» των Τιράνων. «Η Τουρκία έχει τον υψηλότερο αριθμό Αλβανών αξιωματικών που εκπαιδεύονται στο εξωτερικό, σε σύγκριση με αξιωματικούς που εκπαιδεύονται σε άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και οι ΗΠΑ», επισήμανε ο Ντάφα σε δηλώσεις του.
Ο Στρατιωτικός Ακόλουθος στην τουρκική Πρεσβεία του Σεράγεβο, Γ. Γιλάζ, ανέφερε ότι περίπου 3.900 μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης έχουν ολοκληρώσει διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα στην Τουρκία.
Η συνεργασία με τα Σκόπια
Επίσης, η εκπαίδευση και η υλικοτεχνική υποστήριξη αποτελούσαν βασικό στοιχείο της συνεργασίας της Τουρκίας με τα Σκόπια, ήδη από την εποχή της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα, που έστειλε Στρατιωτικό Ακόλουθο στα Σκόπια, η πρώτη που υπέγραψε Συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με την νέα χώρα και η πρώτη που υποδέχθηκε στρατιωτικούς από εκεί, για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Εξ άλλου, συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες, που προσέφεραν στρατιωτική συνδρομή, ενώ παραμένει δωρητής στρατιωτικού εξοπλισμού.
Επιπροσθέτως, η στρατιωτική Ακαδημία της Τουρκίας έχει εκπαιδεύσει περίπου 140 μέλη των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου, βάσει Συμφωνίας μεταξύ των δυο πλευρών που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2009.
Την τελευταία δεκαετία η συνεργασία αυτή επεκτάθηκε με περισσότερες Συμφωνίες και επιχορηγήσεις. «Η Τουρκία τρέφει πλέον νέες φιλοδοξίες για την περιοχή των Βαλκανίων μέσω της ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας και της υπογραφής νέων Συμφωνιών», επισημαίνει ο Γκοζουμπενλί. Η Άγκυρα επιθυμεί να πωλήσει σύγχρονα όπλα και να υπογράψει Συμφωνίες με χώρες της περιοχής, προκειμένου να εξαρτώνται από αυτήν και τα τουρκικά προϊόντα.
Εκπαίδευση Κοσσοβάρων στην Τουρκία
Σύμφωνα με αναφορές του Τύπου, βάσει των όρων που προβλέπει η Συμφωνία μεταξύ Τουρκίας – Κοσσυφοπεδίου, θα εκπαιδεύονται 10 Κοσσοβάροι χειριστές drones στην Τουρκία, ενώ η Άγκυρα προέβη το 2013 στη δωρεά ύψους 11 εκατ. ευρώ και 14 εκατ. ευρώ το 2014 για την αγορά επιθετικών Ε/Π. Υπενθυμίζεται ότι το 2014 η χώρα δώρισε στο Κοσσυφοπέδιο 20 οχήματα μάχης.
Αλλά και η Βοσνία – Ερζεγοβίνη σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Αμύνης- -έλαβε σημαντικές δωρεές -4 εκατ. ευρώ το 2018- με τη μορφή κυρίως εκπαιδευτικού και στρατιωτικού εξοπλισμού. Το Μαυροβούνιο το οποίο εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2017, υπέγραψε Συμφωνία το επόμενο έτος για την αγορά 2.700 στολών, κατασκευασμένων στην Τουρκία.
* BALKAN INSIGHT
Αναρτήσεις
