Της Ελευθερίας Κούρταλη
Το Χρηματιστήριο Αθηνών κατέγραψε τις μεγαλύτερες απώλειες σε επίπεδο τριμήνου αλλά και τον Σεπτέμβριο, στον χειρότερο μήνα για τις αγορές μέχρι στιγμής φέτος. Πάντως το Χ.Α διατηρεί την υψηλή του επίδοση σε ότι αφορά τις αποδόσεις από τι αρχές του έτους καθώς με κέρδη 32,8% έρχεται στη δεύτερη θέση διεθνώς μετά τον ρωσικό ΜΟΕΧ ο οποίος καταγράφει άνοδο 52,2%.
Όπως επισημαίνεται σε ανάλυση της Deutsche Bank, τόσο ο Σεπτέμβριος όσο και το τρίτο τρίμηνο οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες στις αγορές. Κατά το τρίτο τρίμηνο, μόλις 11 από τα 38 assets που παρακολουθεί η Deutsche Bank ήταν σε θετικό έδαφος και τον Σεπτέμβριο, μόνο 7, καθιστώντας τον τον χειρότερο μήνα του 2023 μέχρι στιγμής. Οι πτώσεις, όπως επισημαίνει, είχαν πολλές αιτίες, αλλά μια σημαντική ήταν η αυξανόμενη αίσθηση ότι οι κεντρικές τράπεζες είναι πιθανό να διατηρήσουν τα επιτόκια υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, παράλληλα με την άνοδο των τιμών του πετρελαίου κατά 20 δολ./βαρέλι κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Οι απώλειες πρόσθεσαν επίσης στη φήμη του Σεπτεμβρίου ως τον χειρότερο μήνας για τις χρηματοπιστωτικές αγορές τα τελευταία χρόνια. Πράγματι, ήταν η 4η συνεχόμενη χρονιά που ο S&P 500 και ο πανευρωπαϊκός STOXX 600 υποχώρησαν μέσα στον μήνα, καθώς και η 7η συνεχόμενη χρονιά που ο παγκόσμιος δείκτης ομολόγων του Bloomberg κατάγραψε μηνιαίες απώλειες.
Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει η D.B., όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, το μεγαλύτερο story του τρίτου τριμήνου ήταν το μαζικό sell-off στα ομόλογα, το οποίο έστειλε τις αποδόσεις σε υψηλά πολλών ετών σε όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, η απόδοση του 10ετούς Treasury έκλεισε το τρίμηνο με άνοδο +73,5 μονάδες βάσης στο 4,57% και στο ενδοσυνεδριακό ανώτατο όριο στις 28 Σεπτεμβρίου έφτασε στο 4,686%, το οποίο δεν έχουμε δει από το 2007. Οι αποδόσεις κινήθηκαν υψηλότερα σε όλη την καμπύλη, αλλά υπήρχε επίσης μια σαφής κλίση. Αυτό άφησε τις αποδόσεις των ομολόγων δύο ετών να ανεβαίνουν +14,8 μονάδες βάσης στο 5,04%, ενώ αυτές των ομολόγων 30 ετών σημείωσαν τη μεγαλύτερη τριμηνιαία άνοδο από το πρώτο τρίμηνο του 2009, με άνοδο +83,9 μονάδες βάσης στο 4,70%. Ανάλογες ήταν οι κινήσεις και σε άλλες αγορές ομολόγων, με την απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου να αυξάνεται κατά 44,8 μονάδες βάσης στο 2,84%, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί από το 2011. Εν τω μεταξύ, στην Ιαπωνία, η απόδοση των 10ετών αυξήθηκε 36,5 μονάδες βάσης στο 0,76%, που είναι το υψηλότερο από το 2013.
Οι κεντρικές τράπεζες διαδραμάτισαν ρόλο σε αυτό το sell-off. Για παράδειγμα, στη συνεδρίαση της Fed τον Σεπτέμβριο, η FOMC υποδήλωσε ότι θα υπάρξουν λιγότερες μειώσεις επιτοκίων το επόμενο έτος από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Αυτό αντανακλάται και στην τιμολόγηση της αγοράς, με το χρονοδιάγραμμα της πρώτης μείωσης των επιτοκίων κατά 25 μ.β από τη Fed να μετακινείται από το δεύτερο τρίμηνο του 2024 στο τρίτο τρίμηνο του 2024. Εν τω μεταξύ, η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο καταθέσεων στο ιστορικό υψηλό του 4% τον Σεπτέμβριο.
Οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό παρέμειναν επίσης στο παρασκήνιο, εν μέρει χάρη στη νέα άνοδο των τιμών του πετρελαίου κατά το τρίτο τρίμηνο. Οι τιμές του αργού πετρελαίου Brent αυξήθηκαν κατά 27,2% στα 95,31δολ./βαρέλι, που είναι η μεγαλύτερη τριμηνιαία άνοδος από το πρώτο τρίμηνο του 2022, όταν ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Εν μέρει, αυτό ακολούθησε την είδηση ότι η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία επέκτειναν τις περικοπές παραγωγής τους μέχρι το τέλος του έτους. Στο μεταξύ, υπήρξε επίσης αυξανόμενη εστίαση στα επίμονα δημοσιονομικά ελλείμματα και στον αντίκτυπο που θα είχε στα επιτόκια, ιδίως μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από την Fitch Ratings.
Ένα άλλο θέμα του τριμήνου ήταν οι αυξανόμενες ενδείξεις ότι τα παγκόσμια οικονομικά δεδομένα επιβραδύνονται. Στις ΗΠΑ, ο μέσος όρος τριμηνιαίας αύξησης των μη γεωργικών μισθολογίων ανέρχεται πλέον σε μόλις 150 χιλιάδες, που είναι η πιο αδύναμη ένδειξη από το αρχικό κύμα της πανδημίας το 2020. Και στην ευρωζώνη, ο σύνθετος PMI βρέθηκε σε έδαφος συρρίκνωσης σε όλο το τρίτο τρίμηνο, με μετρήσεις κάτω από 50 τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.
Αυτό το σκηνικό οδήγησε σε ισχυρές πιέσεις στις μετοχές, με τον S&P 500 να υποχωρεί κατά 4,8% σε όρους συνολικής απόδοσης τον Σεπτέμβριο. Αυτός είναι ο χειρότερος μήνας του έτους μέχρι στιγμής για τον δείκτη με τις συνολικές απώλειες στο γ’ τρίμηνο να διαμορφώνονται στο 3,3%. Εξακολουθεί να είναι σε θετικό έδαφος σε σχέση με τις αρχές του έτους, στο +13,1%, αν και αυτά τα κέρδη προήλθαν από μια σχετικά στενή ομάδα μετοχών, με τον ισοσταθμισμένο S&P 500 να αυξάνεται μόνο +1,8% από τις αρχές του 2023. Ήταν επίσης ένα αδύναμο τρίμηνο για τις μετοχές και στον υπόλοιπο κόσμο, με τον πανευρωπαϊκό STOXX 600 να υποχωρεί κατά 2,0% και τον ιαπωνικό Nikkei κατά 3,4%.
Ο μεγάλος χαμένος ωστόσο από το σύνολο των 38 assets που παρακολουθεί διεθνώς η Deutsche Bank ήταν το Χρηματιστήριο Αθηνών, αν και συνεχίζει να ξεχωρίζει σε επίπεδο αποδόσεων από τις αρχές του έτους (+32,8%). Ο Γενικός Δείκτης έχασε 7,9% τον Σεπτέμβριο, ενώ οι απώλειες στο γ’ τρίμηνο ανήλθαν στο 5,1% . Ο γερμανικός DAX, ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου της Πορτογαλίας και ο Hang Seng ακολουθούν το Χ.Α ως τα assets με τις χειρότερες αποδόσεις στο τρίμηνο, ενώ σε επίπεδο μήνα το ασήμι, ο πορτογαλικός δείκτης και ο DAX ακολουθήσαν το Χ.Α στις μεγαλύτερες απώλειες διεθνώς.
Πηγη capital
