(upd 8) Οι νέες συγκρούσεις μεταξύ Καμπότζης και Ταϊλάνδης, που αναζωπυρώθηκαν πρόσφατα με αφορμή τη διαφιλονικούμενη συνοριακή ζώνη γύρω από τον ναό Preah Vihear, έχουν αναδείξει όχι μόνο τις ιστορικές εντάσεις των δύο χωρών, αλλά και τις ευρύτερες γεωπολιτικές σκοπιμότητες που μπορεί να ανακύψουν από μια τοπική κρίση.
Παρά το γεγονός ότι η Ταϊλάνδη επισήμως δηλώνει πως απλώς «αμύνεται έναντι απρόκλητων επιθέσεων», οι εξελίξεις, ο τρόπος κλιμάκωσης και η ρητορική του στρατιωτικού κατεστημένου δείχνουν πως τα πράγματα ίσως οδεύουν προς μια στρατηγική μετατόπιση – ακόμη και προς το σενάριο ανατροπής του καθεστώτος της Pnom Penh.
Ο πρόεδρος των Donald Trump δήλωσε ότι επικοινώνησε με τους ηγέτες της Καμπότζης και της Ταϊλάνδης για να πιέσει για κατάπαυση του πυρός, καθώς οι μάχες στα σύνορα συνεχίζονταν για τρίτη ημέρα, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.
«Η τηλεφωνική επικοινωνία με την Καμπότζη έχει ολοκληρωθεί, αλλά αναμένω να έχω ξανά τηλεφωνική επικοινωνία για τον τερματισμό του πολέμου και την κατάπαυση του πυρός με βάση τα όσα έχει να πει η Ταϊλάνδη. Προσπαθώ να απλοποιήσω μια περίπλοκη κατάσταση!», έγραψε ο Trump στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, προσθέτοντας ότι η τηλεφωνική επικοινωνία με τον ηγέτη της Ταϊλάνδης «θα πραγματοποιηθεί αμέσως».
Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ταϊλάνδης και υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Phumateham Vechay, επιβεβαίωσε τη συγκατάθεση της Μπανγκόκ για εκεχειρία με την Καμπότζη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Μπανγκόκ συμφωνεί με τη σύναψη εκεχειρίας με την Pnom Penh, αλλά θέλει να δει την «ειλικρινή πρόθεση» της άλλης πλευράς.
Σημείωσε ότι εκπρόσωποι της Ταϊλάνδης είχαν συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump, ο οποίος κάλεσε τις χώρες σε ειρήνη.
«Σε γενικές γραμμές, η Ταϊλάνδη συμφωνεί με την εκεχειρία.
Ωστόσο, θα ήθελα να δω την ειλικρινή πρόθεση της καμποτζιανής πλευράς», είπε.
Η Καμπότζη έχει αρνηθεί στο παρελθόν τις κατηγορίες ότι επιτέθηκε πρώτη στην Ταϊλάνδη.
Η πολιτική κρίση στην Ταϊλάνδη και η ανάγκη για «εθνική ανάταση» μέσω εξωτερικού αντιπάλου
Η Ταϊλάνδη βρίσκεται σε μια από τις πιο ασταθείς πολιτικές περιόδους της πρόσφατης ιστορίας της.
Το στρατιωτικό κατεστημένο, που διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο στην πολιτική σκηνή μετά από αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και παρεμβάσεις, έχει δει την κοινωνική του νομιμοποίηση να καταρρέει.
Σκάνδαλα διαφθοράς, καταστολή της αντιπολίτευσης, αλλά και η αυστηρή εφαρμογή του νόμου περί προσβολής του βασιλιά (lese-majeste) έχουν φέρει τον στρατό αντιμέτωπο με ένα αυξανόμενο κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας, όπως επισημαίνει ο γεωπολιτικός αναλυτής Andrew Korybko.
Σε αυτό το πλαίσιο, η δημιουργία ή η προβολή ενός εξωτερικού εχθρού μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός συσπείρωσης της κοινωνίας, αλλά και ενίσχυσης του στρατού ως «εγγυητή της εθνικής ασφάλειας».
Το στρατιωτικό κατεστημένο, που διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο στην πολιτική σκηνή μετά από αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και παρεμβάσεις, έχει δει την κοινωνική του νομιμοποίηση να καταρρέει.
Σκάνδαλα διαφθοράς, καταστολή της αντιπολίτευσης, αλλά και η αυστηρή εφαρμογή του νόμου περί προσβολής του βασιλιά (lese-majeste) έχουν φέρει τον στρατό αντιμέτωπο με ένα αυξανόμενο κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας, όπως επισημαίνει ο γεωπολιτικός αναλυτής Andrew Korybko.
Σε αυτό το πλαίσιο, η δημιουργία ή η προβολή ενός εξωτερικού εχθρού μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός συσπείρωσης της κοινωνίας, αλλά και ενίσχυσης του στρατού ως «εγγυητή της εθνικής ασφάλειας».
Η Καμπότζη προσφέρεται ιδανικά: έχει ιστορική αντιπαλότητα με την Ταϊλάνδη, έχει μικρότερη στρατιωτική ισχύ, και κυβερνάται ακόμη από τον Hun Sen και τον γιο του – πρόσωπα που ήδη έχουν δαιμονοποιηθεί εντός του ταϊλανδέζικου δημόσιου διαλόγου.
Από την αμυντική στάση στην επιθετική στρατηγική
Αρχικά, η ρητορική της Ταϊλάνδης βασίστηκε στην έννοια της αυτοάμυνας.
Όμως, όπως σε πολλές περιπτώσεις ανά τον κόσμο, η στρατιωτική εμπλοκή με μια πιο αδύναμη χώρα εύκολα εξελίσσεται σε παρατεταμένη εκστρατεία, όταν οι στόχοι της επιχείρησης επεκτείνονται πέραν του αρχικού σκοπού.
Καθώς οι συγκρούσεις συνεχίζονται και το αφήγημα περί «διαρκούς απειλής από το καθεστώς της Καμπότζης» ενισχύεται, δεν αποκλείεται να προωθηθεί η ιδέα ότι η μόνιμη λύση είναι η αποστρατιωτικοποίηση ή και η ανατροπή του καθεστώτος Hou Sen.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως «προληπτική ενέργεια για την περιφερειακή σταθερότητα».
Η παλιά ρητορική της Δύσης
Ο Hou Sen έχει ήδη στο παρελθόν στοχοποιηθεί από τη Δύση.
Η φημολογούμενη συμφωνία του με την Κίνα για τη φιλοξενία κινεζικής ναυτικής βάσης στην Καμπότζη, καθώς και η αντιδυτική του διακυβέρνηση, τον κατέστησαν ανεπιθύμητο συνομιλητή για τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Σε αυτό το φόντο, μια ταϊλανδική επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος θα μπορούσε να κερδίσει τη σιωπηλή υποστήριξη της Δύσης, ιδίως αν συνοδευτεί από δεσμεύσεις της Ταϊλάνδης ότι το νέο καθεστώς στην Pnom Penh θα απομακρυνθεί από την Κίνα.
Δηλαδή, η επέμβαση δεν χρειάζεται να είναι «κατόπιν εντολής της Δύσης» για να εξυπηρετεί τα συμφέροντά της.
Η σιωπή της Κίνας και της Ρωσίας: Στρατηγικός υπολογισμός ή συνένοχη απραξία;
Παρ’ ότι η Καμπότζη είναι στενός σύμμαχος της Κίνας και η ρητορική της Ρωσίας υποστηρίζει πολυπολικότητα και σεβασμό στην κυριαρχία των κρατών, καμία από τις δύο υπερδυνάμεις δεν θα ήθελε να συγκρουστεί με την Ταϊλάνδη – έναν πιο ισχυρό και γεωστρατηγικά κρίσιμο εταίρο στην περιοχή.
Η Κίνα επενδύει δισεκατομμύρια στην Ταϊλάνδη, από σιδηροδρομικά δίκτυα έως βιομηχανικά πάρκα, και δύσκολα θα ρισκάρει αυτές τις σχέσεις για χάρη της Pnom Penh.
Αντίστοιχα, η Ρωσία, που προσπαθεί να ενισχύσει την παρουσία της στην Ασία, ίσως τηρήσει ουδέτερη στάση – ενώ τα δικά της μέσα σπάνια ασκούν κριτική στους στρατηγικούς εταίρους της Μόσχας.
Το Βιετνάμ και η ιστορική του επιρροή στην Καμπότζη
Το μοναδικό κράτος που δυνητικά θα μπορούσε να αποτρέψει μια ανοιχτή επέμβαση της Ταϊλάνδης είναι το Βιετνάμ – το οποίο ιστορικά είχε ανατρέψει το καθεστώς των Κόκκινων Hmer και στήριξε την άνοδο του Houn Sen.
Ωστόσο, οι σχέσεις Βιετνάμ–Καμπότζης είναι περίπλοκες και δεν αποκλείεται το Ανόι να μην δει με κακό μάτι μια μερική «αναδιάταξη» ισορροπιών, εφόσον δεν απειλείται η δική του επιρροή.
Το πιο πιθανό είναι το Βιετνάμ να παρακολουθεί σιωπηλά τις εξελίξεις, διατηρώντας το δικαίωμα να επέμβει μόνο αν η κατάσταση ξεφύγει εντελώς από κάθε έλεγχο.
Ενδοχώρα του Mekong ως σιωπηλό πεδίο συγκρούσεων της νέας εποχής
Το πιθανό σενάριο αλλαγής καθεστώτος στην Καμπότζη από την Ταϊλάνδη δεν αφορά μόνο τις δύο χώρες.
Είναι ενδεικτικό του πώς τοπικές εντάσεις μπορούν να μετατραπούν σε γεωπολιτικά εργαλεία, είτε για στρατιωτικά καθεστώτα που αναζητούν νομιμοποίηση, είτε για παγκόσμιες δυνάμεις που βλέπουν ευκαιρίες για αναδιάταξη της επιρροής τους.
Σε μια εποχή όπου η Δύση αναζητά συμμάχους για να περιορίσει την Κίνα και η Ανατολή προσπαθεί να διατηρήσει την επιρροή της χωρίς να προκαλεί ανοιχτές συγκρούσεις, η σιωπή ίσως αποδειχθεί πιο εύγλωττη από τη φανερή δράση.
Η μοίρα της Καμπότζης ενδέχεται να μην κριθεί στα πεδία μάχης της μεθορίου αλλά στα διπλωματικά τραπέζια πίσω από κλειστές πόρτες.
Και ο λαός της, όπως τόσες φορές στην ιστορία, μπορεί να βρεθεί ξανά απλός θεατής στις αποφάσεις των ισχυρών.
Γεωπολιτική αναδιάταξη στη Νοτιοανατολική Ασία
Μέσα στις ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις , παραγνωρίζεται συχνά η πιο τραγική πτυχή: οι ανθρώπινες ζωές που χάνονται.
Ήδη, οι μάχες στα σύνορα έχουν αφήσει πίσω τους δεκάδες νεκρούς στρατιώτες και αμάχους και εκατοντάδες τραυματίες.
Χωριά έχουν εκκενωθεί, οικογένειες έχουν διαλυθεί και μικρά παιδιά βιώνουν τον τρόμο του πολέμου.
Οι νεκροί αυτοί, από όλες τις πλευρές, δεν είναι «παράπλευρες απώλειες» αλλά ένα ηχηρό μήνυμα πως η κλιμάκωση έχει ήδη πολύ βαρύ τίμημα.
Αν οι ηγεσίες των δύο χωρών και οι διεθνείς δυνάμεις αγνοήσουν αυτή την πραγματικότητα, τότε το επόμενο βήμα ίσως είναι η γενικευμένη καταστροφή.
Νέοι βομβαρδισμοί της Ταϊλάνδης - Φόβοι για λουτρό αίματος
Η Ταϊλάνδη στις 26/7/2025 εξαπέλυσε νέους αεροπορικούς βομβαρδισμούς εντός καμποτζιανού εδάφους, προκαλώντας πολλούς νεκρούς και εκτοπισμένους χιλιάδων.
Η Πολεμική Αεροπορία της Ταϊλάνδης ανακοίνωσε ότι τεσσάρια μαχητικά F-16 και JAS-39 Gripen πραγματοποίησαν χτυπήματα κατά καμποτζιανών θέσεων πυροβολικού στην περιοχή Phu Ma Kua και στον ναό Ta Muen Thom, σημείο-σύμβολο της διαμάχης.
Σχεδόν ταυτόχρονα, το Phu Ma Kua καταλήφθηκε από ταϊλανδικές χερσαίες δυνάμεις.
Η επιχείρηση χαρακτηρίστηκε «επιτυχής» από τις αρχές, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες.
Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν με αφορμή δύο εκρήξεις ναρκών στις 16 και 23 Ιουλίου που τραυμάτισαν Ταϊλανδούς στρατιώτες στην επαρχία Ubon.
Η ένταση κλιμακώθηκε γύρω από τον ιστορικό ναό Ta Muen Thom, σημείο παλαιών εδαφικών διεκδικήσεων.
Η συνοριακή γραμμή των 817 χλμ. παραμένει εν μέρει ακαθόριστη, αποτέλεσμα αποικιακής χάραξης από τη Γαλλία, ενώ η Ταϊλάνδη αρνείται τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που είχε ζητήσει η Καμπότζη.Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων αυξάνεται δραματικά:
• Καμπότζη: 5 στρατιώτες, 7 πολίτες νεκροί. Πάνω από 70 τραυματίες, μεταξύ των οποίων 50 άμαχοι.
• Ταϊλάνδη: 6 στρατιώτες, 13 πολίτες (συμπεριλαμβανομένων παιδιών) νεκροί. Τουλάχιστον 59 τραυματίες συνολικά.
Οι επιθέσεις έχουν πλήξει και θρησκευτικούς χώρους, όπως μια βουδιστική παγόδα όπου σκοτώθηκε Καμποτζιανός πολίτης από ταϊλανδικούς πυραύλους.
• Πάνω από 20.000 Καμποτζιανοί έχουν ήδη εγκαταλείψει τα σπίτια τους.
• 138.000 Ταϊλανδοί έχουν εκκενώσει περιοχές κοντά στα σύνορα, με 300 κέντρα υποδοχής προσφύγων να έχουν ανοίξει.
Η Πολεμική Αεροπορία της Ταϊλάνδης χτυπά την Καμπότζη με βόμβες από τη Νότια Κορέα
Η ένταση στην αμφισβητούμενη μεθόριο μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης έχει μετατραπεί πλέον σε ένοπλη σύρραξη, με την Πολεμική Αεροπορία της Ταϊλάνδης (RTAF) να ηγείται μιας σειράς στοχευμένων αεροπορικών επιδρομών κατά καίριων στόχων στο έδαφος της Καμπότζης.
Το στοιχείο που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, είναι η επιβεβαιωμένη πλέον χρήση νοτιοκορεατικών κατευθυνόμενων βομβών KGGB – ένα οπλικό σύστημα ακριβείας που προσδίδει στην Ταϊλανδική δύναμη σημαντικό τεχνολογικό πλεονέκτημα έναντι ενός αντιπάλου με ελάχιστες αεροπορικές δυνατότητες.
Οι KGGB (Korean GPS-Guided Bombs) είναι συστήματα καθοδήγησης που μετατρέπουν συμβατικές αμερικανικές βόμβες MK-82 βάρους 316 κιλών σε έξυπνα όπλα μεγάλης ακρίβειας και εμβέλειας.
Χρησιμοποιούν GPS και αδρανειακό σύστημα πλοήγησης (INS), επιτυγχάνοντας ακρίβεια προσβολής με απόκλιση μικρότερη των 4 μέτρων.
Το εντυπωσιακότερο όμως είναι η εμβέλεια: οι KGGB μπορούν να προσβάλλουν στόχους από απόσταση 85 έως 103 χιλιομέτρων, αναλόγως του ύψους και της ταχύτητας του αεροσκάφους που τις απελευθερώνει.
Αυτό σημαίνει ότι τα μαχητικά της RTAF μπορούν να χτυπούν βαθιά εντός του καμποτζιανού εδάφους χωρίς να χρειάζεται να εισέλθουν στον εναέριο χώρο της Καμπότζης, μειώνοντας κατακόρυφα τον κίνδυνο για τα πληρώματα.
Η RTAF διαθέτει έναν αξιόλογο στόλο, με τουλάχιστον 11 σουηδικά μαχητικά Gripen τελευταίας γενιάς και δεκάδες παλαιότερα αμερικανικά F-16 και F-5.
Αντίθετα, η Καμπότζη δεν διαθέτει επιχειρησιακά μαχητικά αεροσκάφη, κάτι που δημιουργεί απόλυτη αεροπορική κυριαρχία για την Ταϊλάνδη.
Η πρώτη φωτογραφία που επιβεβαιώνει τη χρήση KGGB δημοσιεύθηκε στις 26 Ιουλίου και δείχνει ξεκάθαρα μία τέτοια βόμβα προσαρτημένη σε ταϊλανδικό F-16, επιβεβαιώνοντας την τεχνολογική αναβάθμιση του οπλοστασίου της RTAF.
ΠΗΓΗ www.bankingnews.gr
